Lachgas - Risico's

Het gebruik van lachgas verloopt meestal zonder problemen. Daarom denken velen dat lachgas volkomen veilig is. Er zijn echter wel degelijk risico's als je extreem veel neemt of op een onveilig manier gebruikt. Bovendien kunnen er bij risicogroepen, zoals bij mensen met vitamine B12 tekort, ook bij relatief mild gebruik klachten ontstaan. Ook is het verslavingsrisico nog onduidelijk. Bij doorsnee recreatief gebruik van lachgas in Nederland (minder dan 10 ballonnen en maandelijks of minder frequent), worden geen tot zeer minimale gezondheidseffecten verwacht. Dit wel echter niet zeggen dat lachgas gebruik veilig is. Er is geen veilige ondergrens of bovengrens vast te stellen.

Bij extreem heftig gebruik en langdurig gebruik is vitamine B12 tekort een risico. Neurologische schade zou dan kunnen ontstaan als je klachten, zoals tintelingen, negeert. Meestal treedt dit pas op na maanden of jarenlang frequent gebruik (RIVM, 2016). Er zijn rapportages van mensen die bij veelvuldig gebruik in korte tijd (50-100 ballonnen in één sessie van 3 uur) en bij langduriger stevig gebruik (dagelijks 10-20 ballonnen gedurende tien dagen) neurologische klachten ontwikkelen (Van Amsterdam et al., 2015). Ook zijn er mensen die een stoornis hebben in de B12 opname waardoor zij in het bijzonder extra kwetsbaar hiervoor zijn. Een schatting van Stichting B12 Tekort is dat 3 tot 5% van de Nederlandse bevolking last heeft van een B12 tekort.

Risico's:

• Wanneer de lachgas direct vanaf de spuitbus wordt ingenomen kun je je mond en luchtwegen bevriezen. Daarom worden ballonnen gebruikt om het gas in op te vangen.
• Tegenwoordig wordt lachgas ook in tanks verkocht aan consumenten en dat brengt nieuwe risico's met zich mee. Bij langdurig tappen zal namelijk de onderkant van de tank bevriezen waardoor je het risico loopt op bevriezingsletsel als je ermee in contact komt. Een voorzorgsmaatregel die niet bij iedereen bekend is is dat je een tank daarom moet plaatsen in een beschermende kuip of warm water bak. 
• Je kunt je verwonden doordat je je bewegingen minder goed onder controle hebt, of flauwvalt.
• Je kunt misselijk en duizelig worden.
• Gebruik van veel lachgas op één gelegendheid bijvoorbeeld meer dan 10 ballonnen) kan leiden tot hoofdpijn de volgende dag.
• Tintelingen in handen en voeten, met name bij gebruik van grotere hoeveelheden.
• Het combineren van lachgas met drugs geeft een grotere kans op een bad trip, of paniekaanval.
• Als je verkouden bent kan het trommelvlies beschadigen doordat lachgas uitzet in lucht en daardoor extra druk geeft. Dat kan leiden tot oorpijn en gehoorschade. 
• Bij chronisch gebruik van lachgas treedt een tekort aan vitamine B12 op. Dit kan tot neurologische stoornissen leiden. Deze effecten zijn (deels) omkeerbaar.
• Lachgasgebruik is af te raden voor zwangere vrouwen vanwege het risico op zuurstoftekort bij de baby en kan bij zeer heftig gebruik neurologische klachten geven door B12-tekort. Dit kan op die manier ook schadelijk zijn voor het ongeboren kind.
• Lachgas uit slagroompatronen is lachgas wat niet bedoeld is voor menselijke consumptie. Het is nog onduidelijk of dit eventueel extra risico's met zich meebrengt t.o.v. het veel beter onderzochte medisch lachgas. Vooralsnog zijn daar trouwens geen concrete aanwijzingen voor.
• Er zijn vermoedens dat er miniscule metalen deeltjes van de patroon mee kunnen komen in de ballon. Het is onbekend of dit daadwerkelijk kan gebeuren en wat de risico's daarvan zijn.
• Krijg je snel klachten  (in de dagen) na het gebruik van lachgas? Staak dan het gebruik en wees extra terughoudend. Eventueel kun je via de huisarts laten onderzoeken of je problemen hebt met de opname van vitamine B-12.
• Veganisten zijn een risicodoelgroep omdat zij in het algemeen te weinig vitamine B12 in hun lichaam hebben. Soms hebben mensen onbewust een verstoring in de opname van vitamine B12. Krijg je snel  of hevige klachten (in de dagen) na matig gebruik van lachgas? Staak het gebruik en neem contact op met de huisarts om je te laten onderzoeken.

Lachgas is voor zover bekend niet kankerverwekkend.

Incidenten met lachgas

In Nederland zijn het aantal meldingen van acute gezondheidsincidenten na lachgas gebruik zeer beperkt. In de praktijk gaat het bijna altijd om mengintoxicaties. Dan kun je denken aan mensen die lachgas combineren met grote hoeveelheden alcohol, GHB of andere downers die het verdovende effect van lachgas versterken.

Er zijn vooral in het buitenland berichtgevingen geweest over verstikkingen met (lach)gas door extreem roekeloos gebruik. Een voorbeeld is het gebruik van een gas met een plastic zak over het hoofd waardoor zuurstoftekort uiteindelijk het gevolg was. Andere incidenten hadden meestal te maken met gebruik met een professionele gascylinder en masker maarbij het mengsel heftig, langdurig en zonder zuurstof werd genomen. Bij gebruik van lachgas via ballonnen is zuurstoftekort niet te verwachten, omdat men de ballon los zou laten waardoor er niet voor lange tijd een tekort aan zuurstof kan ontstaan.

Het is bekend dat in de media in binnen- en buitenland lachgas regelmatig verward wordt met andere gassen zoals het zeer riskante butaangas, of andere drijfgassen. 

Afhankelijkheid

Soms merken gebruikers dat ze moeilijk kunnen minderen met het gebruik van lachgas, Ze krijgen dan meer trek om te gebruiken. Deze trek kan dan ook heel sterk zijn. Dat noemen we craving. De gebruiker verliest de controle over het gebruik. In de verslavingszorg worden inmiddels ook mensen behandeld met een primaire afhankelijkheid aan lachgas. Volgens onderzoek van Trimbos-instituut hangt deze problematiek samen met de komst van grote lachgastanks. Deze tanks maken het gemakkelijker om grote hoeveelheden te consumeren.

In de verslavingszorg wordt gesignaleerd dat er vaak weer een terugval ontstaat bij mensen met een lachgasafhankelijkheid. Ook heftige psychische klachten zoals angst en suïcidaliteit komen bij deze doelgroep voor. Het ernstige langdurig tekort van vitamine B12 door extreem lachgasgebruik speelt mogelijk ook een rol in het ontstaan van psychische klachten.

 

Lees de tips voor lachgas.

Bron: RIVM rapport risicobeoordeling lachgas
Bron: Roes met een luchtje
 

Laatste update: 14 december 2021