Drugstesten

Drugsgebruik is aan te tonen in het urine, bloed, speeksel en het haar. Omdat afbraakstoffen (metabolieten) van drugs als laatste het lichaam via de urine verlaten zijn drugs iets langer aantoonbaar in urine dan in bloed. Over het algemeen worden er meestal urinetesten gebruikt om drugsgebruik aan te tonen. Deze testen zijn redelijk betrouwbaar en goedkoop. Speekseltesten worden vooral gebruikt in situaties waarbij het voor de testpersoon ongemakkelijk is om via urine (of bloed) te testen. In speeksel zijn drugs veel korter aantoonbaar. Haartesten zijn niet heel gebruikelijk in Nederland. Ze zijn relatief duur. Drugs blijven echter wel in haar het langst aantoonbaar. Met een klein stukje haar kan je drugsgebruik van maanden terug aantonen. Als iemand zijn haar nooit zou knippen zou je in theorie elk drugsgebruik terug kunnen vinden.

Hoelang zijn drugs aantoonbaar?

De tijd dat drugs in het lichaam aantoonbaar blijven is afhankelijk van een aantal factoren: 

• het soort middel
• de kwaliteit en hoeveelheid
• de frequentie van gebruik
• individuele kenmerken zoals het metabolisme en het gewicht van de persoon
• welke test er wordt gebruikt en de cut-off waarde (gevoeligheid van de test / boven welke waarde de test positief is)

Als de persoon lang en heftig gebruikt kunnen drugs langer aantoonbaar blijven. Ook kan het metabolisme verschillen tussen personen waardoor de ene persoon iets sneller drugs verwerkt dan de ander. 

Urinetesten

Over het algemeen zijn er de volgende richtlijnen voor detectietijden van drugs in urine:

• 4-FA (4-FMP): 2 tot 4 dagen
• Cannabis: enkele dagen tot 1 a 2 weken. Soms enkele weken langer bij heftig gebruik.
• Benzo's: Benzodiazepinen met een korte halfwaardetijd (zoals lorazepam) kunnen meestal tot 3 dagen worden gedetecteerd in urine. Benzodiazepinen die langdurig dagelijks worden gebruikt en/of een lange halfwaardetijd hebben (zoals diazepam, chloordiazepoxide) daarvan is de aantoonbaarheid lastiger in te schatten. Zij kunnen 30 - 45 dagen worden gedetecteerd in urine.
• Coke: ongeveer 2 tot 4 dagen. Als er heftig en langdurig gebruikt wordt, bijvoorbeeld heftig basen kan dit enkele dagen langer zijn.
• DMT: tot 3 dagen
• GHB: tot 12 uur
• Heroine: 2 tot 5 dagen
• Ketamine: tot 2 dagen. Bij heftig langdurig gebruik 2 tot 4 weken.
• Khat: tot 3 dagen
• Lachgas: niet aantoonbaar
• LSD: tot 2 dagen
• Mescaline: tot 3 dagen
• Methadon: 2 tot 5 dagen
• Morfine: 2 tot 3 dagen
• Paddo's: 1 tot 2 dagen
• Speed: ongeveer 2 tot 4 dagen
• Tabak: tot 2 dagen
• XTC: ongeveer 1 tot 3 dagen

Speekseltesten

De politie in Nederland gebruikt speekseltesten als voorselectiemiddel bij (gerichte) controles in het verkeer. Speekseltesten zijn sterk in ontwikkeling en zullen mogelijk nog geoptimaliseerd worden om zoveel mogelijk te corresponderen met werkelijke bloedwaarden door bijvoorbeeld de cut-off waardes aan te passen. Speekseltesten kunnen niet als bewijs gelden. Er moet altijd een bloedtest volgen om te bepalen of de bestuurder daadwerkelijk op het moment van rijden onder invloed was. De aantoonbaarheid in speeksel is van vele factoren afhankelijk. Politie gebruikt de Dräger DrugCheck 3000 en kunnen gelijktijdig tot wel zes drugs/drugsgroepen in speekselmonsters worden aangetoond: cocaïne, opiaten, amfetamine, methamfetamine/designerdrugs, benzodiazepinen en cannabis (THC). De aantoonbaarheid is hierbij als volgt:

• XTC: 16 tot 40 uur. Bij tweemaal doseren 19 tot 58 uur.
• Amfetamine: 10 tot 20 uur.  Zwaar gebruik kan tot 40 uur oplopen.
• Cannabis: 6 tot 8 uur, in uitzonderlijke gevallen langer.
• Coke: 2 tot 4 uur. Zwaar gebruik enkele uren langer.
• Opiaten: 5 uur. Chronisch gebruik 12 tot 15 uur.

 

Haartesten

In het haar blijven drugs maanden of jaren aantoonbaar, afhankelijk of het haar al geknipt is. Logischerwijs tref je in het haar en boven de schedel het meest recente drugsgebruik aan. Het haaruiteinde bevat de sporen van drugsgebruik langer geleden.

GHB

GHB is zeer kort aantoonbaar. Het is in bloed maximaal 8 uur aantoonbaar en in urine maximaal 12 uur. Als men wil laten onderzoeken of men stiekem GHB toegediend heeft gekregen, moet voor alle zekerheid direct urine worden afgenomen. Plas direct na het voorval. Na enkele uren is het in de meeste gevallen al te laat.

Vals-positief 

Het is mogelijk een vals-positief resultaat te krijgen voor middelen waarvan de metabolieten veel op elkaar lijken. Dit is afhankelijk van de methode van testen en komt zeker niet altijd voor. Dit noemen we kruisreactiviteit. Zo is er bijvoorbeeld de bekende kruisreactiviteit tussen ADHD-medicatie en de test op amfetamine (speed). Een vals-positief (of vals-negatief) resultaat kan ook het gevolg zijn van een menselijke fout. Bij urine(snel)testen zie je nog wel eens dat gebruikers de test instructies verkeerd opvolgen of de uitslag van de test verkeerd interpreteren.

Drugstesten omzeilen

Er zijn mensen die drugstesten proberen te omzeilen en daarmee (onbedoeld) hun gezondheid op het spel zetten. Op internet kom je allerlei tips tegen, die 99/100 niet werken, maar wel levensgevaarlijk kunnen zijn. Ga bijvoorbeeld geen bleekwater, azijn of schoonmaakmiddelen drinken. Dit is gevaarlijk en heeft geen effect. Ook het drinken van grote hoeveelheden water kan echt levensgevaarlijk zijn vanwege het risico van een watervergiftiging. Daarnaast checken labs (en ook goede sneltesten) op de verdunning van urine of op toevoegingen waardoor dit ook niet veel zin heeft. De meest veilige manier, die als het lukt ook het meest betrouwbaar is, is het inleveren van de schone urine van een ander persoon. Hoewel dit soms ook niet meer werkt omdat er ook testen zijn die kijken hoe 'oud' de urine is. Bij het inleveren van eigen urine bevat ochtendurine en de begin(straal) van een plasje relatief de meeste metabolieten (afbraakproducten) van drugs. Dit betekent dat de eerste urine dus hoger scoort op een drugstest dan latere urine. 

 

Klik om terug te gaan naar veelgestelde vragen.

Laatste update: 30 januari 2024